23 sierpnia 2020 r. w Stalowej Woli odbyły się obchody 40. rocznicy powstania NSZZ „Solidarność”, podczas których prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Jarosław Szarek wręczył odznaczenia państwowe – Krzyże Wolności i Solidarności działaczom opozycji antykomunistycznej lat 1956–1989 z Regionu Ziemia Sandomierska NSZZ „Solidarność”. 21 sierpnia natomiast odbyły się uroczystości pod krzyżem przy bramie nr 3 i pod krzyżem przy „Narzędziowni”.
Uroczystości rozpoczęły się Mszą świętą w intencji Ojczyzny w bazylice Matki Bożej Królowej Polski w Stalowej Woli pod przewodnictwem dziekana Krzysztofa Kidy, duszpasterza „Solidarności”, po której złożono wieńce i wiązanki kwiatów pod krzyżem i pomnikiem św. Jana Pawła II przy bazylice.
Dalsza część obchodów odbyła się na tarasie Miejskiego Domu Kultury z udziałem parlamentarzystów, przedstawicieli władz wojewódzkich i samorządowych, działaczy opozycji antykomunistycznej, pocztów sztandarowych i licznie zgromadzonej społeczności związkowej Regionu Ziemia Sandomierska.
Do uczestników obchodów list skierował Prezydent RP Andrzej Duda. – Polski Sierpień jest stale obecny w naszej pamięci, sercach i sumieniach. Sierpień 1980 to fundament wolnej Polski, to zarazem historyczny przełom, który dał początek wielkim przemianom przekształcającym Europę i świat – pisał prezydent Andrzej Duda.
Zaznaczył, że obchodzone w tym roku uroczystości 40-lecia powstania „Solidarności” są okazją do podziękowania wszystkim, którzy angażowali się w powstanie związku. – Niczyje zasługi nie mogą być pominięte ani zapomniane. Trzeba docenić, że w mniejszych ośrodkach zainicjowanie strajku czy protestów wymagało szczególnej śmiałości i wytrwałości – podkreślił prezydent.
Prezes IPN dr Jarosław Szarek w swoim wystąpieniu nawiązał do niedzielnej daty i przypomniał, że 23 sierpnia 1939 r. w Moskwie podpisano pakt Ribbentrop-Mołotow: – Jego celem było zamordowanie Polski, które zaczęło się realizować już wkrótce – 1 września, potem 17 września, a potem hekatomba narodu polskiego: Auschwitz, Palmiry, Katyń. Przypominanie wydarzeń sprzed 40 lat w kontekście paktu Ribbentrop-Mołotow pokazuje nam, czym jest naród polski, jego wola trwania mimo takich wyroków, które były na nas wydawane. Siłą naszego narodu i zarazem siłą „Solidarności” jest wolność i oparcie w chrześcijaństwie. To wszystko chciał zburzyć bolszewizm, to wszystko chciał zniszczyć komunizm. Ale ta niezwykła w Polakach siła odradzania się – zwyciężyła” – zaznaczył. Prezes IPN podkreślił, że nie byłoby „Solidarności”, gdyby nie wsparcie Kościoła. – „Solidarność” rodziła się pod krzyżem – dodał.
Obchody były okazją do odznaczenia działaczy stalowowolskiej „Solidarności” za zasługi w działalności na rzecz niepodległości i suwerenności Polski oraz respektowania praw człowieka w PRL Krzyżem Wolności i Solidarności.
Lista osób, które zostały odznaczone (zgodnie z zapisami RODO podajemy wyłącznie nazwiska osób, które wyraziły zgodę na publikację swoich danych):
- Marek Józef BARADZIEJ
- Teresa Maria CIEPLECHOWICZ
- Zbigniew GILAROWSKI
- Idalia Stefania JĘDRZEJCZYK
- Józef Janusz JOCEK
- Józef Zdzisław KURAŚ
- Adam Stanisław KWIATEK
- Tadeusz Paweł LICHWIARZ
- Edmund Konstanty MYSZKA
- Zdzisław RUTKOWSKI
- Dariusz Józef SIKORA
Pośmiertnie:
- Elżbieta Alina GUZY
- Edward Adam HANIECKI
- Anna Lidia KOPROWSKA
- Salwiusz Zbigniew PASZKIEWICZ
- Wiesław TURASZ
W imieniu odznaczonych głos zabrał Dariusz Sikora. – Tym co jednoczy ludzi „Solidarności” jest poczucie, że staliśmy po dobrej stronie. Ludzie „Solidarności” mają prawo czuć się dumni i my czujemy się dumni, że w tamtych trudnych czasach dokonaliśmy właściwego wyboru – mówił.
– Jesteście żywym pomnikiem tej sprawy, która tutaj się dokonywała nie tylko 40 lat temu, ale dużo wcześniej. Trzeba przypomnieć sobie wszystkie przełomy. Zawsze jakieś echo odbijało się w sercach i umysłach mieszkańców Stalowej Woli. Stalowa Wola nie była obojętna, zawsze w jakiś sposób uczestniczyła w przełomowych momentach dziejów naszej Ojczyzny – mówił do zebranych na uroczystości ks. bp. Edward Frankowski.- Niektórzy mieli to szczęście, że zakładali „Solidarność”, inni mieli to szczęście, że przepowiadali „Solidarność”, a my mamy to szczęście, że żyjemy tą „Solidarnością”. Jesteśmy umocnieni, ubogaceni tym doświadczeniem – dodał.
Podziękowania działaczom złożył także Lucjusz Nadbereżny prezydent miasta Stalowej Woli. – Niech mi będzie wolno z serca wyrazić wielką wdzięczność i podziękowanie za Państwa postawę życia, za miłość, wiarę, która dokonała wielkiej zmiany w Polsce. Sprawiła, że moje pokolenie, młodsze niż „Solidarność”, mogło kształcić się w wolnej, niepodległej i pięknej Polsce. Jesteście dla nas Bohaterami, a Wasza postawa jest dla mojego pokolenia wielkim zadaniem – mówił prezydent Lucjusz Nadbereżny.
Uroczystości stały się okazją do wręczenia działaczom odznaczeń Zasłużony dla Regionu Ziemia Sandomierska NSZZ „Solidarność”, a pani doktor n. med. Annie Paszkiewicz –nagrody „Arbor Bona” w kategorii „świadectwo życia chrześcijańskiego”.
Po uroczystości odbył się koncert polskich pieśni patriotycznych pt. „Bo lepiej, byśmy stojąc umierali, niż mamy klęcząc, na kolanach żyć” w wykonaniu Nadsańskiej Orkiestry Kameralnej i Pałacyku Michla (Miejski Dom Kultury), Chóru Dworskiego (Stalowowolskie Towarzystwo Artystyczne STOWART) oraz Grupy Rekonstrukcyjnej Żołnierzy Wojska Polskiego „Wrzesień 1939” pod dyrekcją Edwarda Horoszki.
21 sierpnia natomiast odbyły się uroczystości pod krzyżem przy bramie nr 3 i przy „Narzędziowni”, w których wzięła udział społeczność „Solidarności”, poczty sztandarowe, przedstawiciele kościoła oraz władz samorządowych.
Ważnym punktem piątkowej uroczystości było odsłonięcie 3 tablic pamiątkowych znajdujących się pod krzyżem obok bramy nr 3. Po odsłonięciu tablic i złożeniu wieńców odbył się przemarsz pod „Narzędziownię”, gdzie odbyła się dalsza część uroczystości.
Patronat narodowy nad wydarzeniem objął prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda, patronat honorowy – prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Jarosław Szarek, przewodniczący Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” Piotr Duda oraz prezydent Stalowej Woli Lucjusz Nadbereżny.
Organizatorem uroczystości był NSZZ „Solidarność” Region Ziemia Sandomierska.
Notki biograficzne dotyczące odznaczonych dostępne są na stronie https://odznaczeni-kwis.ipn.gov.pl/
www.stalowawola.pl