Europejska Noc Muzeów, to wydarzenie niebagatelne, to czas w którym muzea i galerie w całej Europie otwierają się specjalnie dla pasjonatów sztuki, historii, tradycji, a na zwiedzających czeka zazwyczaj wiele atrakcji. Po raz pierwszy do tej wspólnej inicjatywy dołączyła gmina Zawichost. I Zawichojska Noc Muzeów miała miejsce w sobotę, 15 maja. Mieszkańcy oraz przybyli na tę okoliczność goście mogli specjalnie przygotowaną na tę okazję trasą zwiedzić kilka ciekawych wystaw oraz perełki architektoniczne w postaci udostępnionych w tym czasie świątyń.
W Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury można było zobaczyć wystawę z okazji 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Wystawa zorganizowana została dzięki współpracy z Muzeum Historii Polski w Warszawie oraz Muzeum Okręgowym w Sandomierzu.
Widz wystawy miał możliwość zapoznać się z tym, co wpłynęło na kształt Ustawy Rządowej: z jednej strony dynamiczny rozwój myśli społecznej i odważne reform w wybranych dziedzinach życia, z drugiej – trudna sytuacja polityczna wewnątrz kraju i na arenie międzynarodowej. Wystawa pokazuje też dumę i radość towarzyszące uchwaleniu pionierskiego aktu prawnego, entuzjastyczne reakcje prasy zagranicznej, a także siłę, jaką pamięć o Konstytucji 3 Maja dawała mieszkańcom dawnej Rzeczypospolitej w ponurym czasie zaborów oraz pod rządami komunistów po II wojnie światowej. Autorzy wybrali najbardziej charakterystyczne teksty kultury ilustrujące poszczególne zjawiska: dzieła malarskie i literackie, druki z epoki oraz fotografie.
Scenariusz 24-planszowej ekspozycji powstał w języku polskim i został przetłumaczony na języki litewski, ukraiński oraz angielski. Autorami scenariusza są polscy i litewscy historycy specjalizujący się w tematyce, a współautorami koncepcji wystawy są Robert Kostro (dyrektor Muzeum Historii Polski) i Alvydas Nikžentaitis (Instytut Historii Litwy).
W zawichojskim Lamusie przygotowana została wystawę rękodzieła „Mamonki” – dedykowana zarówno najmłodszym, jak i osobom dorosłym – dla których świat szmacianek, motanek i innych ręcznie robionych zabawek, to podróż w głąb magicznych wspomnień i tęsknot dzieciństwem. Ręcznie wykonane zabawki to pracochłonne arcydzieła. Na wystawie można było zobaczyć Lalki, mamonki, szmacianki – wszelkiego rodzaju przytulanki występujące w różnych kulturach świata.
Po wystawach oprowadzały: Edyta Kędziora oraz Patrycja Sus-Lutyńska.
Kolejnym etapem, śladem zawichojskiej historii, był przystanek zlokalizowany w strażnicy Ochotniczej Straży Pożarnej w Zawichoście. Tam, widzowie mogli przenieść się do czasów ubiegłego wieku za sprawą wystawy pt. „Ochotnicza Straż Pożarna w Zawichoście” w fotografii archiwalnej. Oryginalne kadry przekazane przez mieszkańców miasta i gminy pokazują historię zawichojskiej jednostki oraz zabytkowej strażnicy – jednego z najpiękniejszych budynków miasta. O wystawie i historii tego miejsca opowiadały: Katarzyna Kondziołka burmistrz Zawichostu wraz z zastępcą Katarzyną Zioło oraz Anna Mazur opiekun młodzieżowej OSP w Zawichoście.
Na kulturalnej ścieżce nie mogło zabraknąć trzech wyjątkowych zawichojskich budowli sakralnych: kościoła pw. Jana Chrzciciela, po którym oprowadzały siostry Jadwiżanki, kościoła pw. Najświętszej Maryi Panny, gdzie o historii opowiadał ks. Piotr Szpyt proboszcz parafii oraz kościoła św. Trójcy – tam na zwiedzających czekali: Wojciech Rudziejewski – Rudziewicz oraz Piotr Chojnacki ze Stowarzyszenia Mieszkańców Annopola „SZANASA”. Wyjątkową podróż w zawichojską muzealną noc zamykało magiczne miejsce – Park Etnograficzny „Pod Kogutem” w Dąbiu. Gospodarze tego miejsca – Małgorzata i Zbigniew Fronczkowie przygotowali na tę okoliczność ciekawe ekspozycje świetlne: papierowe motyle zawieszone na drzewach jabłoni, Marzanny w blasku księżyca oraz żywy ogień w zabytkowej kuźni. W izbie babci Heleny można było spróbować naparu z kwiatów bławatka.
Oprócz obiektów zawartych w ofercie zwiedzić można było zawichojskie zakątki, czyli carski reper, wodowskaz oraz „ucho igielne”. Wspólny spacer można było odbyć w towarzystwie historyk Ewy Bochniak z Zespołu Szkół i Przedszkola w Zawichoście.
Jak podkreślają organizatorzy wydarzenia – I Zawichojska Noc Muzeów – cieszyła się dużym zainteresowaniem zarówno mieszkańców, jak i przyjezdnych.