1 marca to Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. O tym wyjątkowym dniu pamiętano także w Tarnobrzegu.
W samo południe na Placu Surowieckiego prezydent Tarnobrzega Dariusz Bożek, wspólnie m.in. z siostrzenicą Hieronima Dekutowskiego Krystyną Frąszczak, dyrektorem Muzeum Historycznego Miasta Tarnobrzega dr hab. Tadeuszem Zychem, wiceprzewodniczącą Rady Miasta Tarnobrzega Bożeną Kapuściak, radnymi i przedstawicielami tarnobrzeskich seniorów, złożyli kwiaty i znicze przed popiersiem żołnierza wyklętego, tarnobrzeżanina, majora Hieronima Dekutowskiego „Zapory”.
– Żołnierze wyklęci, niezłomni. Tych terminów używamy do określenia Polaków, patriotów, którzy postanowili ubiegać się o wolną i niepodległą Rzeczpospolitą. Wielu z nich zginęło, o wielu pamiętamy. Ten dzień na pewno dla nas, tarnobrzeżan jest ważny nie tylko ze względu na Hieronima Dekutowskiego. On jest ważny również dlatego, że pamięć o pokoleniach, które oddawały życie dla naszego kraju trzeba pielęgnować. Miejmy nadzieję, że już nigdy Polak Polakowi wrogiem nie będzie, bo Polska to nasze wspólne dzieło i choć czasem wiele nas różni, jesteśmy wciąż jednym, wielkim, wspaniałym narodem – mówił prezydent Tarnobrzega Dariusz Bożek.
Major Dekutowski był żołnierzem Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, oficerem Armii Krajowej, członkiem Delegatury Sił Zbrojnych i Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, cichociemnym, kawalerem orderu Virtuti Militari.
Jesienią 1945 roku po powstaniu antykomunistycznego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, major Dekutowski jako komendant oddziałów leśnych był odpowiedzialny za dywersję i akcje skierowane przeciwko organom komunistycznego aparatu represji w województwie lubelskim. Z czasem obszar jego działania rozszerzył się na tereny Rzeszowszczyzny i świętokrzyskiego. Po ogłoszeniu przez komunistów amnestii w lutym 1947 roku Hieronim Dekutowski zaprzestał prowadzenia akcji zbrojnych i w czerwcu się ujawnił. Zagrożony aresztowaniem podjął próbę ucieczki poza granice kraju. 16 września 1947 został jednak zatrzymany wraz z siedmioma kolegami w miejscowości Nysa przez funkcjonariuszy bezpieki z Katowic. Od tej chwili rozpoczyna się prawie sześciomiesięczny okres tortur w katowniach UB. Hieronim Dekutowski przeszedł okrutne śledztwo w centralnym więzieniu MBP przy ul. Rakowieckiej w Warszawie. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie z 15 września 1948 został skazany na siedmiokrotną karę śmierci. Bolesław Bierut nie skorzystał z prawa łaski. „Zapora” do samego końca nie pozostawał bierny, jeszcze przed wykonaniem wyroku podjął nieudaną próbę ucieczki z celi więziennej. Został stracony 7 marca 1949 w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie. Pochowano go w tajemnicy w nieznanym przez lata miejscu. Szczątki Hieronima Dekutowskiego odnaleziono latem 2012 roku w kwaterze „Ł” Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie*.
www.tarnobrzeg.pl
