W dniu 14 listopada 2007 roku, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił dzień 13 kwietnia Dniem Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. W tym dniu 1990 roku władze ZSRR przyznały, że zbrodnię popełniło NKWD. Tego samego dnia przekazano Polsce pierwsze dokumenty archiwalne dotyczące wymordowania oficerów. Spośród około 22 tys. polskich oficerów zamordowanych na terenie Związku Radzieckiego, 4 428 spoczęło w grobach katyńskich.
Ziemia świętokrzyska poniosła olbrzymie straty w wyniku sowieckiej zbrodni. Według aktualnych danych, liczba ofiar z terenów dawnego województwa kieleckiego w jego granicach z 1939 roku, zamyka się w liczbie co najmniej 2 354 osób. Straty te stawiają nasz region na piątym miejscu wśród szesnastu województw II Rzeczpospolitej. Wśród zamordowanych odnajdujemy m.in.: 736 policjantów, 700 urzędników, 314 oficerów i żołnierzy, 313 nauczycieli, 118 inżynierów, 88 lekarzy medycyny, 62 ziemian, 45 prawników, 43 leśników, 39 techników, 37 kupców, 28 rolników, 22 artystów, 21 robotników, 13 księży, 12 farmaceutów i 3 dziennikarzy.
W atmosferę tamtych strasznych czasów przenosi nas film Andrzeja Wajdy „Katyń”, którego premiera miała miejsce 17 września 2007 roku w Warszawie. Swoje dzieło Andrzej Wajda zadedykował Rodzicom, w jednym z grobów katyńskich odnaleziono zwłoki jego ojca kpt. Jakuba Wajdy. Pod koniec filmu widzimy autentyczny notes, w którym mjr piechoty Adam Solski notował swój pobyt w niewoli sowieckiej – od 28 września 1939 roku do chwili śmierci w dniu 9 kwietnia 1940 roku. W filmie właścicielem notesu był Andrzej – rotmistrz 8 pułku ułanów, grany przez Artura Żmijewskiego. Wykorzystano autentyczne cytaty z pamiętnika mjr. Adama Solskiego: „9.04.1940. Piąta rano. Od świtu dzień rozpoczął się szczególnie. Wyjazd karetką więzienną w celkach (straszne!). Przywieziono nas gdzieś do lasu, coś w rodzaju letniska. Tu szczegółowa rewizja. Zabrano zegarek, na którym była godzina 6.30 (8.30 czasu polskiego). Pytano mnie o obrączkę. Zabrano ruble, pas główny, scyzoryk.” W Katyniu zamordowano także kpt. artylerii konnej Kazimierza Solskiego – brata mjr. Adama Solskiego. Natomiast w katastrofie smoleńskiej 10 kwietnia 2010 roku, zginął syn kapitana Leszek Solski, który znalazł się w składzie polskiej delegacji na uroczystości 70. rocznicy zbrodni katyńskiej, której ofiarami byli jego ojciec Kazimierz i stryj Adam.
Opracował: Jan Mazanka
Foto: archiwum Muzeum Katyńskiego w Warszawie
www.staszowski.eu
